Thành phố Đế quốc tự do Nuremburg (
Tiếng Đức: Reichsstadt Nürnberg;
Tiếng Anh: Free Imperial City of Nuremberg), là một
thành phố tự trị, một
thành bang nằm trong
Đế chế La Mã Thần thánh. Thành phố
Nuremburg có lẽ được thành lập vào khoảng thế kỷ XI, tài liệu đầu tiên đề cập đến thành phố ra đời năm 1050. Từ năm 1050 - 1571, thành phố đã mở rộng và tăng tầm quan trọng do vị trí chiến lược của nó trên các tuyến
thương mại quan trọng.Trong Đế chế La Mã Thần thánh, thuật ngữ “imperial city/Thành phố đế quốc”, được sử dụng từ thế kỷ XV để chỉ những thành phố tự trị, nằm dưới quyền trực tiếp của
Hoàng đế La Mã Thần thánh, khác với các thành phố hay
thị trấn thuộc lãnh thổ (Landstadt), dưới quyền của các
thân vương,
lãnh chúa hoặc
công tước,
bá tước thuộc quyền cai quản của các
gia tộc thế tục. Những thành phố đế quốc tự trị này có đại diện của mình trong “Imperial Diet” (Đại hội Đế quốc) như các
công quốc, lãnh chúa giáo hội khác trong đế quốc. Theo thời gian, sự khác biệt giữa các Thành phố Đế quốc và Thành phố Tự do ngày càng trở nên mờ nhạt, do đó chúng được gọi chung là "Các Thành phố Đế chế Tự do".Năm 1219, Nuremberg trở thành một Thành phố đế quốc tự do thuộc Đế chế La Mã Thần thánh. Trong cuộc
Chiến tranh kế vị Landshut, lãnh thổ của Nuremberg được mở rộng đáng kể. Với diện tích khoảng 1.200 km2, Nuremberg trở thành một trong những lãnh thổ đế quốc rộng lớn nhất. Sau khi
Thành phố Đế quốc Bern gia nhập
Liên bang Thụy Sĩ vào năm 1353, chỉ có các
Thành phố Đế quốc Ulm và
Strasbourg có diện tích tương đương với Nuremberg.Sau
Goldene Bulle (Sắc chỉ vàng) của Hoàng đế
Karl IV của đế quốc La Mã Thần thánh năm 1356, thành phố Nuremburg trở thành một trong 3 thành phố có địa vị cao nhất của đế quốc cùng với
Frankfurt, nơi các vị vua được bầu và
Aachen, nơi các hoàng đế đăng quang và từng là thủ đô của
Đế chế Frankish. Sự thịnh trị của Nuremburg vào thế kỷ XV - XVI đã biến nó thành trung tâm của thời
Phục Hưng Đức. Các tuyến thương mại gia tăng ở những nơi khác và sự tàn phá của các cuộc chiến lớn ở
châu Âu trong thế kỷ XVII và XVIII đã khiến thành phố suy giảm và phải gánh chịu các khoản nợ lớn, dẫn đến việc lãnh thổ thành phố bị nhập vào
Vương quốc Bavaria mới qua ký kết
Liên minh sông Rhine năm 1806.
[1]